Rannsóknarstofa RM

Rannsóknarstofa mjólkuriðnaðarins (RM) er rekin af MS.

Það er stefna rannsóknarstofunnar að uppfylla væntingar viðskiptavina um gæði, vöru og þjónustu á hverjum tíma og mæta breyttum þörfum þeirra. Áhersla er lögð á að þjóna rannsóknarþörfum viðskiptavina hverju sinni og skila rannsóknarniðurstöðum fljótt og örugglega til réttra eigenda og þeirra, sem nýta niðurstöðurnar, svo og lögmætra eftirlitsaðila.

Rannsóknarstofan annast hvers konar mælingar, efnagreiningar, prófanir og rannsóknir á mjólkursýnum auk sýklaleitar og prófana á virkni fúkkalyfja.

Á stofunni eru rannsökuð tanksýni, kýrsýni, spenasýni og svokölluð B-sýni.

• Tanksýni: Mjólkursýni tekin úr tanki hjá mjólkurframleiðanda. Niðurstöðurnar eru m.a. notaðar til gæðaflokkunar og greiðslu á mjólk frá mjólkurframleiðanda.
• Kýrsýni: Mjólkursýni úr einstökum kúm til gæðaeftirlits og skýrsluhalds.
• Spenasýni: Mjólkursýni úr einstökum spenum til ákvörðunar um júgurbólgu og lyfjanæmi.
• B-sýni: Tanksýni sem fara til greiningar á smitandi júgurbólgugerlum, Streptococcus agalactiae.
  

Mælingastarfsemi/mælitæki

Á rannsóknarstofunni eru notaðar tvær tækjasamstæður, Bactocount IBC 3.0 og Bentley FTS 400 Combi til mælinga á líftölu, frumutölu og efnainnihaldi í mjólkursýnum.

Bactocount IBC 3.0 (tekin í notkun 2023)

Notað til mælinga á tanksýnum.

• Mælir líftölu (bakteríuinnihald)

Bentley FTS 400 Combi (tekin í notkun 2022)

Notað til mælinga bæði á tanksýnum og kýrsýnum.

Mælingaþættir:

• Frumutala
• Fita
• Prótein
• Mjólkursykur (Laktósa)
• Úrefni (Urea)
• Fríar fitusýrur
• Frostpunktur
• Kasein

Tekin eru tanksýni hjá mjólkurframleiðendum í hvert skipti sem mjólk er sótt og eru þau send áfram til RM þar sem þau eru mæld reglubundið einu sinni í viku (vikusýni) í samræmi við gildandi reglur um flokkun og verðfellingar mjólkur vegna líftölu, frumutölu, lyfjaleifa og frírra fitusýra þar sem segir í 1. gr. að mæla skuli tanksýni a.m.k. einu sinni í hverri viku eða alls um 52 sinnum að jafnaði. Því til viðbótar er alltaf hægt að óska eftir mælingum á tanksýnum sem ekki eru tekin til reglubundinna mælinga með því að hafa samband við Gæðaráðgjafa Auðhumlu svf. 

Allir mjólkurframleiðendur geta sent til RM sýni úr hverri kú, svokölluð kýrsýni, einu sinni í hverjum mánuði, eða allt að 12 sinnum á ári, til mælinga á efnainnihaldi og frumutölu einstakra kúa. Í reglugerð um stuðning við nautgriparækt kemur fram í 6. tölulið 4. gr. að til þess að njóta greiðslna úr ríkissjóði skal taka kýrsýni a.m.k. átta sinnum á ári eða tvisvar sinnum á hverjum ársfjórðungi. Kassar með sýnaglösum og leiðbeiningum um sýnatöku eru sendir út einu sinni í mánuði. Þeir, sem ekki eru innan skýrsluhaldsins en óska samt eftir að senda kýrsýni til mælinga hjá RM, geta haft samband í netfangið  rm@ms.is til að fá senda sýnakassa.

Gerlaræktun

Spenasýni og B-sýni eru tekin til gerlaræktunar.

Spenasýni. Rannsóknarstofan tekur á móti spenasýnum frá mjólkurframleiðendum. Hægt er að nálgast sýnaglös og leiðbeiningar um sýnatöku hjá mjólkurstöð. Spenasýni eru úr kúm með júgurbólgu, grun um júgurbólgu eða háa frumutölu. Þau eru úr einstökum kúm, úr hluta af kúm í hjörð eða úr heilu hjörðunum ef um vandamál í allri hjörðinni er að ræða. Þegar þau berast rannsóknarstofunni fara þau í sýklaræktun, greiningu og næmispróf. Allt ferlið tekur tvo til þrjá daga í vinnslu á rannsóknarstofunni. Bráðabirgðasvar um næmi fyrir penisillíni getur legið fyrir eftir einn dag en nánari greining á gerlunum og lyfjanæmi getur tekið einn til tvo daga í viðbót. Svar um það er sent strax og niðurstöður liggja fyrir. Ef spenasýni berast rannsóknarstofunni fyrir klukkan 14:00 á virkum degi er tryggt að þau fara samdægurs í ræktun. Mjólkurframleiðendur sjálfir eða dýralæknar geta sent spenasýni til rannsóknarstofunnar.

Ef sýni berast úr einstökum kúm er þeim strax sáð á skálar þar sem athugað er með næmi baktería fyrir penisillíni og bráðabirgðasvar um það getur legið fyrir daginn eftir. Vinsamlegast takið fram ef óskað er eftir bráðabirgðasvari um penisillínnæmi ef send eru sýni úr fleiri en einni kú.

B-sýni koma til lögboðinnar greiningar/leitar á Streptococcus agalactiae tvisvar á ári frá hverjum mjólkurframleiðanda.

Rannsóknastofa mjólkuriðnaðarins
Bitruhálsi 1
110 Reykjavík
Sími: 450 1242  
Netfang: rm@ms.is

Síða uppfærð: 13.11.2024